Tình trạng đỏ da (Rosacea) – Nguyên nhân do đâu? Biểu hiện và cách phân biệt.
Tình trạng da ửng đỏ – hay còn gọi là Rosacea – là một rối loạn da mạn tính thường gặp, đặc biệt ở vùng mặt. Mặc dù không đe dọa đến tính mạng, Rosacea lại gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngoại hình, khiến người bệnh thiếu tự tin trong giao tiếp và sinh hoạt hàng ngày.
1. Rosacea là gì?
Rosacea là tình trạng viêm da mạn tính, biểu hiện chủ yếu bằng da mặt đỏ bừng, xuất hiện các mao mạch giãn nở, nốt mụn sưng, thậm chí da dày bất thường ở một số vùng như mũi. Bệnh phổ biến ở phụ nữ da sáng trong độ tuổi trung niên, song cũng có thể ảnh hưởng đến nam giới – thường nặng hơn và dễ biến chứng.
Không chỉ gây tổn thương về da, Rosacea còn làm giảm chất lượng cuộc sống khi người bệnh cảm thấy mất tự tin, lo âu hoặc căng thẳng kéo dài vì tình trạng da không cải thiện.
2. Nguyên nhân gây Rosacea
Hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra Rosacea, tuy nhiên các nghiên cứu cho thấy bệnh có thể do sự kết hợp của nhiều yếu tố:
- Rối loạn mạch máu da mặt: Gây giãn mạch kéo dài, tạo nên hiện tượng đỏ bừng.
- Peptide da và hệ miễn dịch: Các yếu tố như ánh nắng, thức ăn cay, rượu, stress… kích hoạt hệ miễn dịch qua trung gian peptide, dẫn đến viêm và ửng đỏ.
- Ký sinh Demodex: Số lượng mạt Demodex tăng cao bất thường trên da người bị Rosacea, có thể đóng vai trò trong phản ứng viêm.
- Di truyền: Yếu tố gia đình có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Các yếu tố dễ làm khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm triệu chứng bao gồm: ánh nắng, gió lạnh, thay đổi thời tiết, đồ ăn nóng, caffein, rượu, sữa, stress, thuốc điều trị bệnh mạn tính…
3. Biểu hiện lâm sàng của Rosacea
Rosacea có thể xuất hiện dưới nhiều dạng và mức độ khác nhau:
- Đỏ mặt thoáng qua (flushing): Da mặt đỏ bừng, đặc biệt ở má, mũi, cằm hoặc trán, có thể kèm cảm giác nóng rát.
- Hồng ban kéo dài: Da có vùng đỏ liên tục, trông như bị cháy nắng, không biến mất trong thời gian ngắn.
- Giãn mao mạch: Các mạch máu nhỏ hiện rõ dưới da.
- Mụn viêm và sần đỏ: Dễ bị nhầm lẫn với mụn trứng cá.
- Dày da và mũi phì đại (rhinophyma): Thường gặp ở nam giới bị Rosacea lâu năm.
- Mắt bị ảnh hưởng (ocular rosacea): Mắt đỏ, khô, ngứa, có thể gây viêm giác mạc nếu không điều trị sớm.
4. Khi nào nên đi khám?
Nếu bạn thường xuyên gặp tình trạng đỏ mặt kéo dài, có biểu hiện ngứa, nóng rát hoặc xuất hiện mụn viêm ở vùng mặt không rõ nguyên nhân, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán sớm. Trường hợp có biểu hiện ở mắt như khô, đau, mờ – cần khám ngay để tránh tổn thương nghiêm trọng đến thị lực.
5. Chẩn đoán và phân biệt
Việc chẩn đoán Rosacea chủ yếu dựa vào thăm khám lâm sàng và loại trừ các bệnh lý khác như lupus ban đỏ, viêm da tiếp xúc, hoặc mụn trứng cá. Đôi khi bác sĩ sẽ chỉ định thêm xét nghiệm hoặc sinh thiết nếu nghi ngờ biến chứng.
6. Điều trị Rosacea
Tại VTT Skin Clinic, điều trị Rosacea được cá nhân hóa dựa trên biểu hiện cụ thể của từng khách hàng. Mục tiêu là kiểm soát triệu chứng, làm dịu viêm và ngăn ngừa tái phát, không đơn thuần là che giấu tạm thời:
6.1. Điều trị bằng thuốc
- Thuốc bôi tại chỗ: Giúp giảm đỏ da và viêm nhẹ (Brimonidine, Metronidazole, Azelaic acid, Ivermectin…).
- Kháng sinh đường uống: Dành cho tình trạng mụn viêm nặng hoặc lan rộng.
- Isotretinoin liều thấp: Chỉ định trong một số trường hợp Rosacea dạng mụn nặng, kháng điều trị.
6.2. Công nghệ ánh sáng và laser
- Laser mạch máu: Hiệu quả cao trong làm mờ mao mạch giãn, giảm đỏ da kéo dài.
- IPL (Intense Pulsed Light): Kết hợp điều trị tình trạng viêm, giãn mạch và hỗ trợ tái tạo da.
6.3. Hướng dẫn chăm sóc & phòng ngừa
- Tránh các tác nhân khởi phát (ánh nắng, thức ăn cay, stress…)
- Chăm sóc da đúng cách với sản phẩm dịu nhẹ, không gây kích ứng
- Duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, hạn chế rượu bia và caffein
Hãy để làn da khỏe mạnh bắt đầu từ sự thấu hiểu và điều trị đúng cách – Đặt lịch khám da liễu ngay hôm nay tại VTT Skin Clinic.