Mày đay - VTT Clinic

I. Mày đay là bệnh gì?

Mày đay là một dạng phát ban trên da, điển hình với các mảng sẩn ngứa có hình dạng và kích thước đa dạng như hình tròn, bầu dục, hình vòng, từ vài mm đến hơn 10 cm. Đây là một bệnh lý da liễu phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 10% – 20% dân số toàn cầu. Hầu hết các trường hợp sẽ tự thuyên giảm trong vòng 6 tuần, tuy nhiên có khoảng 5% người bệnh chuyển sang thể mạn tính hoặc tái phát nhiều lần.

Dù không trực tiếp đe dọa tính mạng, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, mày đay có thể gây phù mao mạch – một tình trạng sưng phù ở mặt, mí mắt, môi, lưỡi hoặc cổ họng. Trường hợp nặng có thể gây tắc nghẽn đường thở, dẫn đến nguy hiểm tính mạng nếu không xử lý kịp thời.

II. Các thể mày đay thường gặp

Mày đay cấp tính:
Là tình trạng phát ban kéo dài dưới 6 tuần, có thể xuất hiện đột ngột, lan rộng hoặc chỉ khu trú tại một số vùng da. Khoảng 10% người bị mày đay cấp có thể gặp tình trạng phù sâu dưới da (phù mạch). Với phác đồ điều trị phù hợp, tình trạng này thường cải thiện sau 2–3 ngày.
Mày đay mạn tính:
Là thể bệnh kéo dài trên 6 tuần, thường tái phát liên tục và khó điều trị dứt điểm. Triệu chứng bao gồm nổi mẩn đỏ, ngứa dữ dội, đôi khi có cảm giác nóng rát. Tình trạng này không chỉ gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống, giấc ngủ và tinh thần của người bệnh. Nếu không điều trị hiệu quả, mày đay mạn tính có thể gây tăng sắc tố, chàm hóa da, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và hô hấp.

III. Nguyên nhân gây nổi mày đay

Mày đay thường là phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với các tác nhân bên ngoài hoặc bên trong. Khi cơ thể tiếp xúc với chất gây dị ứng, các chất trung gian như histamine sẽ được giải phóng, làm giãn mạch máu và gây tích tụ dịch dưới da, dẫn đến sưng phù và nổi ban đỏ.

Một số yếu tố thường gặp gây mày đay gồm:

Thuốc: kháng sinh (như penicillin, aspirin, ibuprofen…), thuốc giảm đau, thuốc hạ huyết áp…
Thức ăn: trứng, sữa, hải sản, cà chua…
Dị nguyên từ môi trường: phấn hoa, lông thú, bụi nhà, nấm mốc…
Côn trùng cắn, tiếp xúc ánh nắng, nhiệt độ thay đổi đột ngột.
Các sản phẩm tẩy rửa, mỹ phẩm, cao su, chất bảo quản thực phẩm.
Căng thẳng tinh thần, stress kéo dài, rối loạn nội tiết, nhiễm virus (cúm, viêm khớp dạng thấp, lupus…).

IV. Vị trí thường bị nổi mày đay

Mày đay có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nào trên cơ thể. Các vị trí thường gặp là:

Mặt: Sẩn ngứa ở má, môi, có thể lan đến cổ họng và gây khó thở nếu nặng.
Tay: Vết ngứa thường xuất hiện ở bắp tay, khuỷu tay hoặc cẳng tay.
Cổ: Dễ bị kích ứng do ma sát hoặc tiếp xúc với hóa chất/mỹ phẩm.
Chân: Phản ứng với côn trùng cắn hoặc dị ứng môi trường, thường xuất hiện dạng mụn đỏ chứa dịch.
Mông: Do tiếp xúc với quần áo bó sát, dễ gây khó chịu khi bị nổi mày đay.

V. Ai dễ bị mày đay?

Trẻ em: Dễ mắc mày đay cấp tính do thức ăn, nhiễm trùng, côn trùng đốt.
Phụ nữ mang thai: Nội tiết thay đổi, stress, gan hoạt động quá mức là nguyên nhân chính. Việc sử dụng thuốc điều trị trong thai kỳ cần được chỉ định chặt chẽ.
Phụ nữ sau sinh: Sức đề kháng yếu, thiếu ngủ, lo âu khiến hệ miễn dịch bị rối loạn và dễ phát bệnh.

Dấu hiệu nhận biết mày đay

Triệu chứng điển hình của mày đay là những nốt sẩn phù màu hồng hoặc trắng nhạt, viền đỏ, thường ngứa dữ dội. Mỗi nốt kéo dài vài giờ và tự biến mất, sau đó có thể xuất hiện ở vùng khác. Tình trạng ngứa liên tục là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất.

Thời gian xuất hiện sau tiếp xúc với tác nhân:

Với hóa chất, xà phòng: sau 10 – 60 phút.
Với thức ăn: trong vòng 1 giờ.
Với thuốc hoặc chất phụ gia: 12 – 24 giờ hoặc lâu hơn.

Nếu bạn đang gặp tình trạng nổi mày đay cấp hoặc mạn tính kéo dài, hãy liên hệ ngay VTT Skin Clinic để được tư vấn và điều trị bởi đội ngũ chuyên gia da liễu giàu kinh nghiệm.